بیزینس کوچینگ حرفه‌ای و سطح بالا، یک موهبت بزرگ در مسیر کسب‌وکار شماست. همکاری با یک بیزینس کوچ یا انتخاب مربی کسب و کار ، مستلزم صرف پول و زمان چشمگیر است. منابعی ارزشمند که صرف آن‌ها شاید در نگاه اول، نوعی هزینه به نظر برسد اما به‌واسطه ارزش و مزایایی که نصیبتان می‌کند، در واقع یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه و استراتژیک است. بازده سرمایه‌گذاری بالا، خیلی راحت‌تر از آنچه فکر را می‌کنید، هزینه‌ای را که بابت بیزینس کوچینگ صرف کرده‌اید، پوشش می‌دهد.

یک بیزینس کوچ یا مربی کسب و کار، با استفاده از مهارت و هنر مربی‌گری، به شما در عبور از موانعی که در مسیرتان قرار دارند، یاری رسانده و در مسیری هدایتتان می‌کند که بتوانید از پتانسیل‌هایتان به بهترین شکل ممکن استفاده کنید. شنیدن فعالانه و مؤثر، تفکر عمیق‌تر، ابداع و اتخاذ رویکردهای اثربخش برای حل مسئله، توسعه ذهنیت‌های جدید و تغییر رفتار و عادات از جمله مهم‌ترین مهارت‌های پایه‌ایِ موفقیت در کسب‌وکار هستند که یک بیزینس کوچ آن‌ها را به شما می‌آموزد.

اما نکته مهم اینجاست که در عرصه بیزینس کوچینگ با مربیان مختلفی روبرو می‌شوید و باید بدانید که همه آن‌ها در یک سطح نیستند. بنابراین قبل از انتخاب مربی، ارزیابی صلاحیت و اعتبار فرد اهمیت زیادی پیدا می‌کند. آیا مربی مدنظرتان واقعاً در زمینه کاری‌اش متخصص است؟ فرد موردنظر چطور می‌خواهد برای حصول نتیجه مطلوب به شما کمک کند؟ آیا خدماتی که ارائه می‌دهد، ارزش هزینه کردن دارد؟

ضرب‌المثل معروف “هرچه قدر بیشتر پول بدهی، بیشتر آش می‌خوری” در اینجا هم صدق می‌کند. کمک گرفتن از مربیان سطح بالاتر، مستلزم پرداخت هزینه بیشتر است و درعین‌حال، ارزش بیشتری هم برایتان خلق می‌کند. برای اینکه در عرصه بیزینس کوچینگ، افراد درست و مناسبی را انتخاب کنید باید سه عنصر اساسی را مدنظر قرار دهید. به عبارت دیگر، یک بیزینس کوچ خوب، از سه ویژگی اصلی برخوردار است که در ادامه به معرفی و تشریح این ویژگی‌ها می‌پردازیم.

3 ویژگی مهم برای انتخاب مربی کسب و کار:

1. عملکرد مبتنی بر شواهد

مربی کسب و کار حرفه‌ای و ماهر، هرگز چشم‌بسته ایده نمی‌دهند و به قول معروف، روی هوا حرف نمی‌زنند! آن‌ها از روش‌های مبتنی بر تحقیق و عمل استفاده می‌کنند. بنابراین قبل از آغاز رسمی کار، از مربی مدنظرتان بپرسید که چه روش‌هایی را به کار می‌گیرد و از آن مهم‌تر، چرا از این روش‌ها استفاده می‌کند؟ باید بدانید که اثربخش‌ترین ویژگی یا مولفه در رویکرد خاص او چیست و این رویکرد چگونه می‌تواند برای مشتریانی مثل شما نتایج مثبتی در پی داشته باشد؟

رفتاردرمانیِ شناختی، روانشناسی مثبت نگر، زبان‌شناسی عصبی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، درمان مبتنی بر نقاط قوت و رفتاردرمانیِ دیالکتیکی، ازجمله شاخص‌ترین متدولوژی‌های استاندارد مربی‌گری در بیزینس کوچینگ محسوب می‌شوند که اغلب مربیان حرفه‌ای در کارشان، از یک یا چند مورد از این متدولوژی‌ها استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، ترکیب سه متدولوژیِ درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (مدیریت واقع‌بینانه‌ی مشکلات)، روانشناسی مثبت نگر (تقویت پذیرش غیر قضاوتی برای پرورش نقاط قوت) و زبان‌شناسی عصبی (شکل‌دهی به زبان و فرایندهای فکری برای دستیابی به نتایج ایده‌آل)، یک رویکرد تلفیقیِ رایج و محبوب نزد اکثر مربیان خبره است که نتایج بسیار مطلوبی را خلق می‌کند. خلاصه اینکه بیزینس کوچ مدنظر شما باید بتوانید درباره روش‌های مورداستفاده‌اش توضیحاتی مختصر، مفید و واضح ارائه دهد.

2. شخصی‌سازی تکنیک‌های کوچینگ

مربیان چیره‌دست با شما همراه می‌شوند تا ببیند در سطوح زیرین و لایه‌های درونی‌تان، چه اتفاقاتی در حال رخ دادن هستند؟ آن‌ها تلاش می‌کنند معنای این اتفاقات و همین‌طور چگونگی تأثیرگذاری آن‌ها را بر شما درک کنند و درعین‌حال، شما را روی اهدافی که دارید، متمرکز نگه می‌دارند. آن‌ها در طراحی تابلو، از الگوهای رنگیِ قبلی و فرمول‌های ثابت و کورکورانه تبعیت نمی‌کنند؛ بلکه پالت رنگ را متناسب با نیازها و خواسته‌های فردی شما ایجاد و شخصی‌سازی نموده و تکنیک‌هایی را به کار می‌گیرند که برای شخص شما به بهترین شکل ممکن جواب دهند؛ تکنیک‌هایی که شاید الزاماً برای فرد دیگر نمی‌توانند مناسب باشند.

با وجود تعدد تکنیک‌های بیزینس کوچینگ، برای انتخاب مربی کسب و کار شما باید حداقل 4 عنصر و تکنیک اساسی زیر را در عمل به کار بگیرد:

الف. تحقیق ارج گذار (Appreciative Inquiry)

در این تکنیک، مربی سعی می‌کند بفهمد که اساساً دلیل اهمیت یک مسئله یا موضوع از نگاه شما چیست؟ او به شما کمک می‌کند تا بدون قضاوت کردن، به بررسی عمیق موضوع بپردازید تا درک بهتری از رابطه‌ای که با آن موضوع دارید، پیدا کنید. در این تکنیک متوجه می‌شوید که یک مسئله چه معنایی برایتان دارد و چطور از نظر شناختی، عاطفی یا فیزیولوژیکی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟

ب. مدل فرا نظری تغییر (Transtheoretical Model Of Change)

در این تکنیک مربی کمکتان می‌کند تا تشخیص دهید برای ایجاد تغییرات آگاهانه در زندگی، در کدام مرحله هستید؟ به‌عنوان مثال، اگر قصد دارید شغلتان را عوض کنید، ممکن است در یکی از مراحل زیر باشید:

• پیش‌اندیشی: حتی از این بابت که بخواهم شغلم را تغییر دهم، مطمئن نیستم.
• تفکر: اگر تغییر بزرگی ایجاد کنم، چه می‌شود؟
• آماده‌سازی: فکر می‌کنم برای جستجوی فرصت‌های جدید آماده هستم.
• اقدام: قصد انجام ایده‌ام را دارم. تصمیم دارم با یک یا چند مسئول استخدام تماس بگیرم.
• استمرار (پشتکار): فعالانه در جستجوی شغل جدیدی هستم و یک برنامه شش‌ماهه را برای این منظور در نظر گرفته‌ام.

واضح است که هر یک از مراحل فوق، انجام اقدامات و تدوین استراتژی‌های متفاوتی را می‌طلبد.

پ. مصاحبه انگیزشی

در این تکنیکِ بیزینس کوچینگ، مربی با شما صحبت می‌کند تا کاوش عمیق‌تری درباره موضوع داشته باشید. در اینجا شما بینش‌های جدید و ارزشمندی را کسب می‌کنید و می‌توانید به سؤالاتی مانند موارد زیر، بهتر پاسخ دهید:

• دلایلتان برای تمایل به تغییر چیست؟
• چرا فکر می‌کنید در حال حاضر، مشکلی وجود دارد که در آن گیر کرده‌اید؟
• آیا موفقیت یا دستاوردی از قبل دارید که بتوانید از آن درس بگیرد و آن را مبنای توسعه و پیشرفتتان قرار دهید؟

توجه داشته باشید که هدف مربی از اجرای این تکنیک، نه جهت‌دهی، بلکه برانگیختن شماست. درواقع او سعی دارد تا دامنه و قدرت دیدتان را بهبود دهد و کمک کند که با بررسی افکار، دلایلتان را برای تغییر بشناسید و درنهایت، به لحظه شکوفایی برسید. همان لحظه طلایی و معروفِ “یافتم” که ارشمیدس به آن رسیده بود!

ت. مسئولیت‌پذیری 

کوچ کسب‌وکار، ابزارهایی مؤثر و کارآمد را برای افزایش سطح استقلال درونی و خود کارآمدی در اختیارتان قرار می‌دهد. وقتی به خودتان باور پیدا کنید، دیگر برای ایجاد تغییر و تحولات اساسی در زندگی، به تأیید افراد دیگر نیاز نخواهید داشت. شما این تغییرات را با تکیه بر دلایل خودتان ایجاد می‌کنید. با انتخاب مربی کسب و کار خوب، شما را ترغیب و تشجیع می‌کند تا از طریق ایجاد پیوند بین ارزش‌های اساسی‌تان با اهدافی که دارید، نسبت به خودتان مسئولیت‌پذیر و پاسخگو باشید. او در این مسیر شما را به بررسی هم‌راستایی اهدافتان با دیدگاه‌هایی که نسبت به زندگی دارید و همین‌طور دلایل اساسی اهمیت یک هدف، وادار می‌کند.

3. داشتن مدارک معتبر و تأییدشده

یک مربی کسب و کار خوب باید دارای مدارک معتبر و قابل‌تأییدی باشد که بر شایستگی و صلاحیت او در عرصه بیزینس کوچینگ صحه بگذارند. بنابراین شما باید صلاحیت فرد موردنظرتان را از این جنبه نیز بررسی کنید. پیشنهاد می‌کنیم در این باره که فرد، چه دوره‌هایی از مربی‌گری کسب‌وکار را در کجاها گذرانده، تحقیق کنید و ببینید آیا مدرک فدراسیون جهانی کوچینگ دارد یا نه؟

در کنار تحقیق درباره مدارک بیزینس کوچ، سوابق، تجربیات، فعالیت‌ها و میزان شهرت وی را نیز بررسی کنید. آیا تجربه انتشار کتاب و مقاله یا سخنرانی در همایش‌های تجاری را دارد؟ ارزش‌های حرفه‌ای‌اش را چطور در معرض نمایش قرار می‌دهد؟ بهتر است فعالیت‌های بیزینس کوچ را در فضای آنلاین و مخصوصاً شبکه‌های اجتماعی هم رصد کنید. بازخوردهای کاربران و دنبال کنندگان صفحاتش را زیر نظر بگیرید و ببینید دیگران درباره او چه می‌گویند و نسبت به همکاری‌های احتمالی قبلی با وی، چه احساسی دارند؟ مطمئن باشید که صرف زمان و انرژی برای جمع‌آوری اطلاعاتی از این قبیل، ارزشش را دارد. از آنجایی که قرار است زمان و هزینه چشمگیری را برای بیزینس کوچینگ صرف کنید، باید از جنبه‌های مختلف شایستگیِ گزینه موردنظرتان مطمئن شوید. چون قرار است یک مربی حرفه ای به شما در سیستم سازی کسب و کارتان کمک کند.

سخن آخر

کسب نتیجه دلخواه از بیزینس کوچینگ تا حد زیادی به این بستگی دارد که چه کسی را به‌عنوان مربی کسب و کار انتخاب می‌کنید؟ در این گفتار با ویژگی‌های اصلی یک بیزینس کوچ آشنا شدیم و نکات مهمی را درباره هر ویژگی با شما مخاطبان عزیز در میان گذاشتیم. نکاتی که با رعایتشان، فردی را در کنارتان خواهید داشت که می‌تواند به‌واسطه تأثیر عمیقی که روی شما دارد، مسیر زندگی‌تان را تغییر دهد. که برای انتخاب یک مربی کسب و کار خوب برای خودتان به مرکز بیزینس کوچینگ ایران مراجعه نمایید.