همه به مالی (Molly) احترام می‌گذارند. اعضای تیمش فوق‌العاده وفادارند و از نظر فردی و تیمی خیلی موفق‌اند. در مقابل، سایر رهبران سازمان می‌گویند که افرادشان بی‌رغبت هستند. جابه‌جایی کارکنان بالاست و نتایجشان ناامیدکننده است. فرق مالی با بقیه چیست؟ مالی رهبری تحول ‌آفرین است و در این مطلب، با روش او آشنا می‌شویم.

شناسایی رهبر خوب آسان است

اعضای تیم او موفق، با انگیزه، فوق‌العاده وفادار و آماده تلاش بیشتر برای انجام کار هستند. ولی چطور می‌توانید به چنین رهبری تبدیل شوید تا تیمتان را به بالاترین سطح ببرید؟ اینجا رهبری تحول ‌آفرین وارد کار می‌شود.

با تمرین رهبری تحول ‌آفرین ، می‌توانید افراد را به سمت اهدافشان و چیز‌های دیگر تشویق کنید. آنها از حد توانشان فراتر خواهند رفت و احساس رضایت شغلی بالایی خواهند داشت.

در ابتدا، این چهار مرحله را طی کنید:

در مرحله اول، باید چشم‌اندازی برای تیمتان ترسیم کنید. اگر تیمتان بداند که با شما آینده عالی خواهد داشت، از شما پیروی خواهد کرد. پس نگاهی به شرح رسالت، شرح هدف و برنامه کسب‌وکار سازمانتان بیندازید و ببینید که چطور می‌توانید نقش معنادار و جذابی به افرادتان بدهید. (اگر رهبر ارشد هستید، موظفید که با استراتژی عالی، برنامه الهام‌بخش و ارزشمندی را برای کل سازمانتان طراحی کنید).

تصور نکنید که اعضای تیمتان خودبه‌خود چشم‌اندازتان را قبول می‌کنند و به آن می‌رسند. بلکه، باید راهی برای انگیزش آنها پیدا کنید. داستان‌گویی تجاری ابزار قدرتمندی برای این کار است. آیا داستان موفقیتی در ارتباط با چشم‌اندازتان هست که آینده را برای تیمتان ترسیم کند؟

در مرحله دوم، مرتباً راجع به چشم‌اندازتان حرف بزنید و آن را به کارها و اهداف روزمره افراد ربط دهید. با این کار، می‌بینند که کار بزرگی می‌کنند و این هدف مال آنهاست.

در مرحله سوم، باید هر روز نحوه تحقق این چشم‌انداز را مدیریت کنید. در تغییر تیم دقت کنید و همان‌طور که از دیگران انتظار دارید، خودتان هم پرتلاش و سرسخت باشید تا سرمشق آنها باشید. نقش و مسئولیت هر فرد را به‌وضوح بیان کنید و مرتباً بازخورد بدهید. مدیریت با پرسه زنی را تمرین کنید تا در دسترس افرادتان باشید و بتوانید هرچه زودتر به سؤالاتشان جواب بدهید.

در آخر، با انجام مرحله چهارم، می‌توانید رهبری موفق و بلندمدتی داشته باشید: تیم بسیار قدرتمندی را بر پایه اعتماد تشکیل دهید. مرتباً با افراد تیمتان ملاقات کنید تا نیاز‌های رشدشان را بدانید و کمک کنید که به اهدافشان برسند. برای آموزش تیمتان وقت بگذارید. اگر به افرادتان قدرت یافتن راه‌حل مشکلاتشان را بدهید، اعتمادبه‌نفس و اعتماد بیشتری به شما خواهند داشت.

با صداقت و شفافیت در تعاملاتتان و افشای اطلاعات شخصی ایمن، اعتماد را بیشتر کنید. رهبری تحول ‌آفرین به نفع شما، تیمتان و سازمانتان خواهد بود. احتمالاً شاهد افزایش کارایی، ایده‌های خلاقانه و رشد شخصی و کاری خواهید بود. اعتمادبه‌نفس، اشتیاق و وفاداری افرادتان هم بیشتر خواهد شد.

اولاً، مالی مرتباً هدف کار را به اعضای تیم یادآوری می‌کند. می‌داند که الگوی آنهاست، پس در تمام روابط کاری‌اش درستکار است. انتظارات بالایی دارد، ولی «حرف و عملش یکی است» تا استاندارد‌های مدنظرش را عملاً نشان دهد. در این مطلب، معنای رهبری تحول ‌آفرین را بررسی خواهیم کرد و شیوه رهبری تحول ‌آفرین را مشاهده خواهیم کرد.

رهبری تحول ‌آفرین چیست؟

جیمز مک گرگور برنز، کارشناس رهبری، مفهوم رهبری تحول ‌آفرین را در کتابش با عنوان «رهبری» (1978) مطرح کرد. او رهبری تحول ‌آفرین را بدین صورت تعریف کرد: «فرایندی که رهبران و پیروانشان اخلاق و انگیزه یکدیگر را تقویت می‌کنند».

مدتی بعد، برنارد باس مفهوم رهبری تحول ‌آفرین را گسترش داد. بر اساس کتابش با عنوان «رهبری و عملکرد فراتر از انتظار» (1985)، این نوع رهبر:

• الگوی درستکاری و انصاف است.
• اهداف مشخصی دارد.
• توقع بالایی دارد.
• دیگران را تشویق می‌کند.
• حمایت و تقدیر می‌کند.
• دیگران را به هیجان می‌آورد.
• کاری می‌کند که افراد فقط به منافع شخصی‌شان توجه نکنند.
• افراد را تشویق می‌کند تا برای غیرممکن‌ها تلاش کنند.

با گذشت بیش از 25 سال از کتاب باس، رهبری تحول ‌آفرین معمولاً یکی از مهم‌ترین ایده‌های رهبری تجاری محسوب می‌شود.

با مطالعه مطلب سبک‌های رهبری، سایر شیوه‌های رهبری را بررسی کنید و شیوه مناسب وضعیت خودتان را انتخاب کنید.

چطور رهبری تحول ‌آفرین شویم

ما ایده‌های باس را به فرایندی تبدیل کرده‌ایم تا با کمک آن، بتوانید رهبر تحول‌آفرینی شوید. در اینجا، شما باید:

1. چشم‌انداز الهام‌بخشی از آینده را ترسیم کنید.
2. افراد را به پذیرش و تحقق چشم‌انداز تشویق کنید.
3. تحقق چشم‌انداز را مدیریت کنید.
4. روابط محکمی را بر اساس اعتماد با افرادتان برقرار کنید.

همان‌طور که می‌بینید، فرایند ما کاملاً مطابق با فهرست باس نیست. البته، صفات موردنظر او را به مراحل واضح و اجرایی تبدیل کرده‌ایم.

با استفاده از این مراحل و ابزار زیر، مهارت‌هایتان را در زمینه رهبری تحول ‌آفرین پرورش دهید.

مرحله 1: ترسیم چشم‌انداز الهام‌بخش

دیگران باید دلیل قانع‌کننده‌ای برای پیروی از شما داشته باشند و به همین خاطر، باید چشم‌انداز الهام‌بخشی از آینده را خلق و ترسیم کنید.

چشم‌اندازتان هدف تیم یا سازمانتان را مشخص می‌کند. یعنی چرا همه شما صبح از خواب بیدار می‌شوید و سرکار می‌آیید. بدین منظور، باید ارزش‌های افرادتان را درک کنید، قابلیت‌ها و منابع سازمانتان را بدانید، محیطتان را هوشمندانه تحلیل کنید و بهترین راه پیشرو را انتخاب کنید.

این موضوع راهکار واحد تجاری است و طراحی راهکار منسجم به تلاش و تفکر دقیق زیادی نیاز دارد.

در ترسیم چشم‌انداز برای سازمانتان، از مدل هفت دامنه مولینز برای تحلیل محیطتان استفاده کنید. سپس، با ابزار‌هایی مانند مدل راهکار پنج‌مرحله‌ای لافلی و مارتین، راهکارتان را طراحی کنید. سپس، معمولاً راهکارتان را باید در برنامه تجاری بیان و در شرح رسالت خلاصه کنید.

در ترسیم چشم‌انداز برای تیمتان، اول نگاهی به چشم‌انداز و رسالت شرکتتان بیندازید و بعداً ببینید که چطور تیمتان می‌تواند سهم مستقیمی در آن داشته باشد.

مرحله 2: افراد را به پذیرش و تحقق چشم‌انداز تشویق کنید

حالا، ابتدا در شرح رسالت خود، باید به ارزش‌های افرادتان توجه کنید و هدف و دلیل الهام‌بخشی برای آنها تعیین کنید.

از داستان‌گویی تجاری برای تشویق آنها استفاده کنید: با این کار، افردتان می‌توانند ببینند که چشم‌اندازتان چه تأثیر مثبتی بر افرادی دارد که می‌خواهید به آنها کمک کنید. (نکته: اگر فقط به دنبال منافع خودتان باشید، هیچ‌کس از شما الهام نخواهد گرفت).

سپس، مرتباً درباره چشم‌اندازتان صحبت کنید. آنها را به اهداف و کار‌های افرادتان ربط دهید تا بافتارش را مشخص کنید و نقش افراد را در آن نشان دهید.

رهبران تحول‌آفرین می‌دانند که بدون تشویق افرادشان، هیچ اتفاق بزرگی رخ نخواهد داد. پس باید با انواع مختلف انگیزه آشنا شوید و با استفاده از آن، افرادتان را تشویق کنید که نهایت تلاششان را بکنند.

مرحله 3: تحقق چشم‌انداز را مدیریت کنید

چشم‌انداز به تن‌هایی فایده ندارد: باید تبدیل به واقعیت شود. البته، اشتباه خیلی از رهبران این است که چشم‌انداز را ترسیم می‌کنند، ولی حاضر نیستند که کار سخت و معمولاً خسته‌کننده را برای تحقق آن انجام دهند.

برای مدیریت تحقق چشم‌انداز، باید مدیریت پروژه درست را با مدیریت تغییر حساس ترکیب کنید. با این کار، می‌توانید تغییرات لازم را با حمایت کامل افرادتان اعمال کنید. نقش و مسئولیت هر فرد را واضح بیان کنید و ارتباطشان را به برنامه‌تان نشان دهید. همه باید مسئولیتشان را کاملاً درک کنند و بدانند که چطور موفقیت آنها را خواهید سنجید. سپس، اهداف واضح و هوشمندانه‌ای برای هر کس تعیین کنید، از جمله اهداف کوتاه مدتی که به افراد پیروزی‌‌های زودرس و انگیزه می‌دهد. با مدیریت هدف محور، موفقیت کوتاه مدت را به اهداف بلندمدتتان ربط دهید. شاید لازم باشد که انضباط فردی و استقامتتان را بالا ببرید تا خودتان را ناامید نکنید. الگوی سخت‌کوشی و پشتکار شوید، تا سرمشق خوبی برای افرادتان باشید (بخصوص اگر درگیر وقفه یا مشکلات هستند).

همچنین، با تمرین مدیریت با پرسه زنی، در دسترس افرادتان باشید. این روش ایده آلی برای رهبران تحول‌آفرین است، چون از فعالیت‌های روزمره آگاه می‌شوید و می‌توانید فوراً به سؤالات پاسخ دهید.

ارتباط شفاف نقش اساسی در رهبری تحول ‌آفرین دارد. کمی وقت بگذارید تا حرف‌هایتان را به همه بفهمانید و بازخورد پیوسته و واضحی بدهید تا افرادتان بدانند چه می‌خواهید.

مرحله 4: روابط محکمی را بر پایه اعتماد با افرادتان برقرار کنید.

به‌عنوان رهبر تحول‌آفرین، باید روی افرادتان تمرکز کنید و با تلاش زیاد، کمک کنید که به اهداف و رؤیاهایشان برسند.

از مدل فرایند رهبری دونهام و پیرس به‌عنوان نقطه شروع استفاده کنید. این ابزار اهمیت افراد را در موفقیت رهبر نشان می‌دهد. همچنین، نشان می‌دهد که رهبری فرایند بلندمدتی است و رهبران باید همواره به دنبال برقراری رابطه، جلب اعتماد و کمک به رشد فردی اعضایشان باشند.

شخصاً به افرادتان سر بزنید تا نیاز‌های رشد شان را درک کنید و کمک کنید تا به اهداف کاری‌شان برسند. چه هدفی در سمت فعلی‌شان دارند؟ چه هدفی برای پنج سال بعد دارند؟ چطور می‌توانید در این راه به آنها کمک کنید؟

می‌توانید با شفافیت و صداقت در روابط، اعتماد افرادتان را جلب کنید. با استفاده از پنجره جوهری، اطلاعات شخصی ایمن درباره خودتان افشا کنید و شناخت بهتری از انگیزه‌‌های افرادتان پیدا کنید».

در آخر، برای آموزش افرادتان وقت بگذارید. وقتی در طراحی راه‌حل کمکشان کنید، نه‌تنها تیم ماهری را پرورش می‌دهید، بلکه اعتمادبه‌نفس و اعتمادشان به شما را هم بیشتر می‌کنید.